Najprościej na temat hydrogeologii można napisać, że jest to dział naukowy, zajmujący się badaniem wód podziemnych, zwłaszcza w korelacji z innymi geosferami, takimi jak atmosfera, litosfera czy chociażby biosfera. Dzięki badaniom hydrogeologicznym możemy określić, czy potencjalna inwestycja ma rację bytu, biorąc pod uwagę uwarunkowania hydrogeologiczne. Jest to szczególnie istotna sprawa, zwłaszcza w kontekście skomplikowanych inwestycji geoinżynieryjnych, takich jak tunele, kopalnie, podziemne stacje metro i wszelkiego rodzaju wykopy.
Hydrogeologia i praktyka formalna
Polskie prawo jednoznacznie określa sytuacje, w których inwestor musi przedstawić dokumentację hydrogeologiczną. Dzieje się tak za każdym razem, kiedy mamy do czynienia z wykonywaniem odwodnień, wtłaczaniem wód, w każdej sytuacji, kiedy inwestycja może mieć negatywny wpływ na poziom i jakość wód podziemnych oraz w analizach ustalających poziom i zasoby wód podziemnych. Ponad to, niektóre rodzaje wód mogą być, w świetle polskiego prawa kopalinami, w związku z czym, inwestycja na tego typu terenach musi się wiązać ze specjalnym procesem uzyskania pozwolenia na inwestycję od Ministerstwa Środowiska. Z racji tego, że wody podziemne mają największe znaczenie gospodarcze spośród wszystkich rodzajów wód, podlegają szczególnej ochronie ze strony Ministerstwa Środowiska, a podlegać będą jeszcze większej ochronie, ze względu na ich strategiczny wpływ na sytuacje polskiej gospodarki w okresie chociażby letnim, czy kondycję polskiej gospodarki wodnej w perspektywie zmian klimatycznych. W praktyce fachowa dokumentacja hydrogeologiczna będzie potrzebna wszędzie tam, gdzie dochodzi do sytuacji odwiertów w glebie, w trakcie których osiągnięty zostanie poziom wód podziemnych. Ciekawym przykładem, mniej więcej obrazującym to, w jakich przypadkach konieczne jest sporządzenie dokumentacji hydrogeologicznej jest zbudowanie studni, ujęcia wody podziemnej dla własnego użytku. Potrzebujemy wówczas dokumentacji, która później zostania zatwierdzona przez marszałka województwa lub starostę powiatowego, w przypadku, kiedy studnia będzie głębsza niż 30 metrów lub planowane ujęcie będzie przekraczać 5m3 na dobę.
W związku z postępującym w ostatnich latach procesem stepowienia polskich zasobów wód powierzchniowych coraz częściej w poszukiwaniu wody, zwłaszcza w celach gospodarczych czy rolniczych, sięga się po wody gruntowe. Ich stan w Polsce jest stosunkowo duży, ale ich ochrona podlega dosyć restrykcyjnej ochronie przez polskie prawo, które reprezentuje w tym wypadku Ministerstwo Środowiska.